De imagostrijd over het kabinet

okt. 19, 2010

Sinds Vak K weer gevuld is, is er ook een nieuwe imagostrijd gaande: het gezicht (ethos) van het nieuwe kabinet.


Voor de betrokken partijen is dit een belangrijk punt, want de beeldvorming bepaalt voor een groot deel ons sentiment, wat onontbeerlijk is om de publieke opinie voor zich te winnen. Dus voor de oppositie is het minstens even aantrekkelijk om dit kabinets-ethos te beschadigen. We hebben wat pogingen (frames) op een rij gezet, om inzicht te geven wat de mogelijkheden zijn.

Mooie gezichten

De nieuwe premier Rutte neemt duidelijk stelling in, de ministers in het nieuwe kabinet zijn geselecteerd op know how: ‘We hebben de ploeg ook zo samengesteld: met mensen die dat kunnen, die met een open mind de Kamer tegemoet zullen treden.’ Het beeld dat hij schetst is dat van mensen die al lang meedraaien en veel hebben meegemaakt: zij zullen het beste weten hoe een crisis aangepakt moet worden. Wel een beetje vreemd dat hij benadrukt dat dit met een ‘open mind’ zal gebeuren, dat lijkt in eerste instantie te wringen met de ervaring die hij zo voorop stelt. Een ‘open mind’ komt immers vaker van nieuwelingen of buitenstaanders.


Natuurlijk is het CDA er snel bij om de beeldvorming over het kabinet te beïnvloeden: ‘Het bevat naast een aantal vertrouwde (…) ook een groot aantal nieuwe. Bij alle bewindspersonen gaat het om mensen met een goede staat van dienst en veel ervaring’. Aha, vertrouwde gezichten. Het zijn dus mensen die zich al bewezen hebben en dus vanzelfsprekend opnieuw welkom zijn. Op deze manier zet het CDA de hoge leeftijden van de ministers op positieve wijze in.

Behoefte om te dopen

De beste manier om het kabinet toch van een plakkend imago te voorzien is het bedenken van een goede bijnaam: Elsevier verzamelde allerlei pogingen: Kabinet Bruin (verguisd om de WOII verwijzing), Kabinet Kukident, het rollaterkabinet, het Wilderskabinet (door PvdA en GroenLinks) en het treffende ‘Witte oude mannenkabinet’ van VK-blogger Evelien Tonkens. Elseviers Syp Wynia (Nr. 41 2010) typeert het kabinet aardig als een ‘Team Leidse Alpha’s’: een elitaire universiteitsclub dus.


Onze favoriet is ‘Kabinet Dino I’. Alleen de aarde zelf is ouder dan dinosauriërs, veel verder kan je niet gaan (en waren die niet uitgestorven dankzij een tragische plotwending?). Hoewel, ‘mastodont’ is misschien nog wel de overtreffende trap, hoewel niet iedereen zal weten wat dat is, waardoor deze term weer minder geschikt is als beeldvormer.

Opvallende zwijger

In al dit imago-geweld houdt een opvallende speler zoveel mogelijk zijn mond over deze kwestie: Geert Wilders. In Nieuwsuur wordt hem weliswaar gevraagd naar zijn mening over de ministers (vindt hij het ook geen mastodonten?) maar hij komt niet verder dan ‘een enthousiaste en gemotiveerde ploeg’, van wie het ‘niet uitmaakt of ze Jantje of Pietje zijn, als ze maar het beleid uitoefenen’. Wijselijk houdt hij het bij ‘Kabinet Rutte-Verhagen’. Strategisch voor hem prima geregeld: laat de anderen maar met opties komen, dan kan hij later daaruit putten mocht dat nodig zijn. Hij hoeft dit kabinet niet te verdedigen, noch aan te vallen.

Plakkende namen met plakkende beelden

Het bedenken van zo’n naam, daar ziet iedereen de humor wel van in. Maar tegelijkertijd is de inzet behoorlijk groot. Een bijnaam is namelijk sterk beladen, met een eenvoudig te destilleren beeld. Hoe vaker zo’n beeld ingezet zal worden (de bijnaam ‘Paars’ is immers bekender dan haar voormalige leden bij de gemiddelde burger), hoe hardnekkiger deze zal plakken. Niet alleen de bijnaam plakt, maar zeker ook het bijbehorende sentiment. Dus Rutte zal moeten werken aan een sterk alternatief en dat naar zo veel mogelijk bondgenoten moeten propageren. Kabinet Dino I – bejaarden die al eeuwen rondrollateren op het Binnenhof – zou hem nog best wel eens tot slapeloze nachten kunnen drijven.

Deel dit artikel:

Andere artikelen

22 nov., 2023
"Dat doe je thuis toch ook niet?!", horen we vaak in workshops. Je hoort de frustratie: het gevoel dat mensen prima weten wat wel of niet de bedoeling is, maar dat ze het gewoon vertikken om het gewenste of zelfs 'normale' gedrag te laten zien. Als je denkt dat mensen je bewust dwarszitten, dan kan dat op den duur een nogal giftige sfeer veroorzaken. Terwijl dat vaak helemaal niet nodig is: mensen willen vaak best 'goed' gedrag laten zien, maar hun brein wordt op de één of andere manier tegengewerkt. Als je daar inzicht in krijgt, dan kun je de juiste interventie erbij zoeken.
22 nov., 2023
Als je iemand maar vaak genoeg een appel voorhoudt, dan gaat hij vanzelf gezondere keuzes maken, toch? Nou, zo simpel is het niet. En gelukkig ook maar want anders zouden we wel héél makkelijk beïnvloed kunnen worden. Maar door dit soort kort-door-de-bocht aannames heeft nudging onterecht het imago gekregen van ‘grappige’ psychologische duwtjes zonder veel effect. Nudging kan wel degelijk goed werken, maar dan moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen.
05 jul., 2023
Politieauto’s die in de hens gingen, winkels die werden gesloopt en zwaar vuurwerk dat als wapen werd gebruikt. De rellen in Rotterdam van 19 november 2021 staan bij velen nog in het geheugen gegrift. Men sprak van een ‘on-nederlandse’ situatie, waarbij de politie zelfs met scherp schoot op relschoppers. Een heftige avond, waarbij emoties als boosheid en frustratie, maar ook angst en verdriet de boventoon voerden. Al snel kwamen de reacties vanuit het hele land. Men was verbouwereerd dat dit in Nederland kon gebeuren, buurtbewoners pakten een bezem in de hand om de wijk weer schoon te vegen en toen Mark Rutte werd gevraagd naar een reactie, zei hij niet te willen zoeken naar ‘sociologische verklaringen’. Maar een verklaring is niet hetzelfde als een vergoelijking. Waarom is gebeurd wat is gebeurd? En ook: hoe kunnen we voorkomen dat er ooit zoiets weer gebeurt? Daarvoor zullen we toch echt iets dieper moeten kijken.
Share by: