Ruttes winnende debatstrategie

sep. 23, 2011

De Algemene Politieke Beschouwingen 2011 zijn weer achter de rug. De strijdjes zijn gestreden en alle standpunten herhaald. Het toneel was donderdag voor de minister president.


Dit artikel van ons werd eerder geplaatst op ThePostOnline.

Woensdag moest MP Rutte het doen met zo nu en dan een theatrale knik of schud of een gulle lach, donderdag mocht hij vlammen. Die kans greep hij met beide handen aan.


Na een inleiding vol slogans en behoorlijk holle frasen zoals ‘een kleine en krachtige overheid’ (‘kost een beetje, wast een berg’ denken wij dan), kon hij in de vele interrupties laten zien of hij dit jaar weer in vorm was. Vriend en vijand zal het schoorvoetend moeten erkennen: zijn vorm was uitstekend. Op één boos momentje (‘Doe zélluf eens normaal!’) en zo nu en dan op wat managementblabla (‘ontkokeren’ en ‘benchmark’) na, waren zijn taal en strategie van behoorlijk hoge kwaliteit. Daar had hij een aantal slimme technieken voor in huis, die erg effectief bleken.

De redelijkheid zelve

Sowieso schiep Rutte donderdagochtend meteen een mooi contrast bij aanvang. De aanval van Roemer (‘hoe lang gedoogt het kabinet de heer Wilders nog’) pareerde hij door te stellen dat de media zich blindstaren op de vorm, terwijl hij de tijd wil gebruiken om over de inhoud te praten. Maar daar bleef het niet bij. Rutte zette zichzelf neer als welwillende discussiepartner door veel van zijn commentaar als volgt in te leiden: ‘Ok, ik geef onmiddellijk toe dat…’, ‘U heeft gelijk als…’ en ‘Er is absoluut een argument om te zeggen…’. Steevast volgde daarna een meer of minder inhoudelijk weerlegging van de interruptie. Door de ander (schijnbaar) tegemoet te komen, haalde hij de angel uit de interruptie. Iemand naast me op de publieke tribune merkte zelfs op dat het soms wel leek alsof Rutte het met iedereen eens was. Dit versterkte hij zelfs nog met een andere techniek bij het antwoorden.

Het voorspellend orakel

Rutte kreeg het keer op keer voor elkaar om voor zijn tegenstanders in te vullen wat zij ergens van vonden. In zijn antwoorden bij interrupties vlocht hij er veelvuldig dingen in als ‘Dat zal u zeker bevallen’, ‘daar gaat partij X zeker heel blij mee zijn’ of ‘u gaat tevreden zijn met mijn inzet’. Ook hier werd nauwelijks op gereageerd, waardoor Rutte de indruk kon wekken dat er éigenlijk geen probleem was en dat de verschillen in opvatting meer symbolisch, dan onoverbrugbaar waren. Er is natuurlijk voor de oppositie ook nauwelijks ruimte om hier tegen op te treden, ik bedoel, als Roemer zou zeggen ‘u zegt dat ik daar tevreden mee zal zijn, maar dat is helemaal niet zo!’, dan kom je vooral als een geslagen hond over. Alle interrumpeerders namen dus hun verlies als ze zo’n opmerking kregen.

Als/dan doen we niet

De derde slimme strategie die Rutte zowel tegen Wilders (over Griekenland) als Pechtold (over Israël/Palestina) kon inzetten donderdag was die van het argumenteren wáárom hij geen antwoord hoefde te geven. ‘Dat is een enorme als/dan-situatie’ wuifde hij tweemaal de parlementariërs weg, ‘daar ga ik nou niet op reageren hoor’. Tja, je kan je afvragen of zijn hele beroep niet grotendeels is opgebouwd uit als/dan-beelden, maar het lukte hem om de pittige vragen te laten afketsen.

De beste debater

Rutte kon donderdagavond rustig gaan slapen. Zijn kabinet heeft het weer overleefd en op zijn nachtkastje staat zelfs nog een prijs voor de moeite: het Nederlands Debat Instituut heeft hem net als vorig jaar uitgeroepen tot de beste debater van de APB. Dat komt natuurlijk niet alleen door de drie bovengenoemde dingen. Rutte staat er om bekend dat hij op de juiste momenten luchtige grapjes kan maken, respect toont naar zijn tegenstanders en helder en bevlogen kan spreken. Dat gaat hij nog hard nodig hebben om zijn gedoogkabinet binnen en buiten de landsgrenzen te verdedigen. Hij heeft een dag moeten wachten totdat hij zich mocht verweren, maar heeft zijn achterstand met 130 kilometer per uur weer ingehaald.

Deel dit artikel:

Andere artikelen

22 nov., 2023
"Dat doe je thuis toch ook niet?!", horen we vaak in workshops. Je hoort de frustratie: het gevoel dat mensen prima weten wat wel of niet de bedoeling is, maar dat ze het gewoon vertikken om het gewenste of zelfs 'normale' gedrag te laten zien. Als je denkt dat mensen je bewust dwarszitten, dan kan dat op den duur een nogal giftige sfeer veroorzaken. Terwijl dat vaak helemaal niet nodig is: mensen willen vaak best 'goed' gedrag laten zien, maar hun brein wordt op de één of andere manier tegengewerkt. Als je daar inzicht in krijgt, dan kun je de juiste interventie erbij zoeken.
22 nov., 2023
Als je iemand maar vaak genoeg een appel voorhoudt, dan gaat hij vanzelf gezondere keuzes maken, toch? Nou, zo simpel is het niet. En gelukkig ook maar want anders zouden we wel héél makkelijk beïnvloed kunnen worden. Maar door dit soort kort-door-de-bocht aannames heeft nudging onterecht het imago gekregen van ‘grappige’ psychologische duwtjes zonder veel effect. Nudging kan wel degelijk goed werken, maar dan moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen.
05 jul., 2023
Politieauto’s die in de hens gingen, winkels die werden gesloopt en zwaar vuurwerk dat als wapen werd gebruikt. De rellen in Rotterdam van 19 november 2021 staan bij velen nog in het geheugen gegrift. Men sprak van een ‘on-nederlandse’ situatie, waarbij de politie zelfs met scherp schoot op relschoppers. Een heftige avond, waarbij emoties als boosheid en frustratie, maar ook angst en verdriet de boventoon voerden. Al snel kwamen de reacties vanuit het hele land. Men was verbouwereerd dat dit in Nederland kon gebeuren, buurtbewoners pakten een bezem in de hand om de wijk weer schoon te vegen en toen Mark Rutte werd gevraagd naar een reactie, zei hij niet te willen zoeken naar ‘sociologische verklaringen’. Maar een verklaring is niet hetzelfde als een vergoelijking. Waarom is gebeurd wat is gebeurd? En ook: hoe kunnen we voorkomen dat er ooit zoiets weer gebeurt? Daarvoor zullen we toch echt iets dieper moeten kijken.
Share by: