Vier redenen waarom jij de sportschool nog niet hebt opgezegd

8 augustus 2022

Zeg het eens eerlijk, heb je een abonnement op een sportschool waar je stiekem nooit komt? Of misschien een andere abonnementsservice met een flinke laag stof erop? Maar zit die maandelijkse afschrijving die erbij komt kijken je toch wel een beetje dwars? Balen! Maar in dit artikel leggen we je graag uit waarom dit je overkomt. En vooral: dat het echt niet helemaal je eigen schuld is. Dat komt omdat zo’n abonnement ontworpen is om je wél te laten betalen, maar niét te laten komen.


Fijn brein, maar niet altijd

Om te snappen hoe je een service ontwerpt waar mensen wel voor betalen, zonder dat ze er gebruik van maken, moeten we even in het brein duiken. We zitten vaak vol goede voornemens: ‘Ik wil fit worden’. Een goed functionerend brein beredeneert dan: ‘Oké, dan moet je daar wel wat voor doen’, en zo komen we vanzelf bij de sportschool uit. Tot zover: volstrekt logisch. Maar nu komt het wat minder logische deel van het brein aan zet. In de eerste plaats zit er een groot gat tussen onze voornemens en wat we daadwerkelijk doen. Dat geldt vaak en eigenlijk voor iedereen. Dit wordt de ‘intention-action-gap’ genoemd in de gedragswetenschappen. We zien het haarscherp voor ons: sportbroek aan en gaan. Pas achteraf lukt het om te zien: we waren misschien wat overoptimistisch over hoeveel tijd we daadwerkelijk konden vrijmaken naast onze drukke banen en gezinsleven. Ergens is het goed, zo’n overoptimistisch brein, want anders zouden we nooit nieuwe dingen proberen. Maar het zorgt er in de praktijk helaas wel voor dat dingen niet altijd daadwerkelijk van de grond komen.

Persuasief design vanuit de sportschool

Na een tijdje van niet-sporten begint ons initiële optimistische brein toch een andere conclusie te trekken: ‘helaas pindakaas; dit gaat niks worden’. En precies daarom hebben sportscholen een aantal onbewuste breinregels voor zich ingezet. Tenminste deze vier kom je vaak tegen (en werden verzameld & geanalyseerd door onderzoeker Jodi N. Beggs in het boek ‘Nudge Theory in Action’):


  1. Verliespijn minimaliseren. Mensen hebben een aversie tegen verlies. Betalen voor iets wat je niet gebruikt, doet pijn. Daarom proberen sportscholen de maandelijkse kosten zo laag mogelijk te houden. Hoe lager de kosten, hoe minder het voor jou de moeite voelt om het op te zeggen omdat je ‘verliespijn’ meevalt als je er eigenlijk geen gebruik van maakt.

  2. Afwezigheid van ‘afrekenpijn’. Is het je überhaupt niet opgevallen op je rekening dat het maandelijkse abonnement werd afgeschreven? Dan is de kans zelfs nóg groter dat je het niet opzegt. Maandelijks contant aftikken doet ons veel meer pijn dan een abstracte afschrijving. Precies daarom pinnen sommige mensen maandelijks een bedrag dat ze dan contant uitgeven. Dat voelt echt een stuk concreter (en doet dus ook meer ‘pijn’). Reizen op saldo met de NS zorgt helemaal voor de afwezigheid van afrekenpijn. Je ‘bliept’ jezelf naar binnen bij een poortje, maar merkt weinig van de daadwerkelijke kosten. Ook festivals maken hier gebruik van door je muntjes te laten kopen. Zo’n muntje is minder verbonden met echt geld en daardoor doet €6,50 (of meer!) afrekenen voor een frietje mayo minder pijn.

  3. Hoge drempels. We hebben het vaak druk en een druk brein is geneigd af te haken of uit te stellen als iets lastig of vervelend is. Het opzeggen van je abonnement kan vaak alleen maar persoonlijk, of via een irritante speciale schriftelijke weg. Hoe meer stapjes en gedoe, hoe groter de kans dat we gaan uitstellen. Dit is ook hoe veel goede doelen helaas werken. Aanmelden is gemakkelijk, je weer afmelden een bureaucratische nachtmerrie. Grote kans dat je de kosten met de moeite gaat vergelijken en denkt: ‘Ach, laat maar zitten. Zo veel kost het me nou ook weer niet.’

  4. Allemaal extra’s. Waarom hebben veel sportscholen een juice-bar of een zonnebank? Service? Misschien. Maar we gebruiken het ook als een mentale smoes om het verlies van ons maandelijkse abonnement mee te verzachten. ‘Misschien hang ik niet vaak aan de gewichten, maar ik kan in ieder geval gratis onder de zonnebank.’ Zo voelt het alsnog alsof je er iets aan hebt.

Help jezelf: betaal per keer

Conclusie: er wordt veel gedaan om je te houden als betalend lid. Zijn het allemaal schurken? Misschien een klein beetje. Maar als iedereen zou komen zou het maandelijkse bedrag eigenlijk veel hoger moeten zijn. Dus ergens profiteren de sportende leden van de afwezigheid van de rest. Het zou overigens wel kunnen helpen om méér te betalen, want dan wordt de verliespijn ineens een stuk groter. Wellicht zó erg dat we zelfs daadwerkelijk gaan. Wie weet. Maar vat dit alsjeblieft niet als tip op om een hoger bedrag te gaan betalen. Wij zeggen: opzeggen die handel en per keer gaan betalen. Dat is dan wel duurder per keer (en het doet een beetje zeer als je het telkens los moet betalen), maar uiteindelijk bespaart de sporadische sporter er geld mee!

Deel dit artikel:

Andere artikelen

18 maart 2025
Mensen denken wel eens dat als we gaan rekenen, dat de invloed van framing daar ophoudt. Maar is dat ook zo? Lang niet altijd. In dit artikeltje gaan we in op de manier waarop taal rond geldzaken invloed heeft op hoe die zaken beleefd worden.
30 september 2024
Metaforen kunnen ontzettend handig zijn. Ze maken een lastig onderwerp concreet en begrijpelijk en hebben ze een sturende kracht: een goed gekozen metafoor bepaalt waar de aandacht naartoe gaat. Als iemand zegt dat hij is 'gegroeid als mens’, is dat inhoudelijk vrij complex, maar toch begrijpen we meteen wat iemand bedoelt en of het bijvoorbeeld goed of slecht nieuws is. Niet zo gek dus, dat wij vaak worden gevraagd om onderzoek te doen naar en advies te geven over metafoorgebruik.
30 september 2024
We hebben de leukste baan op aarde. Althans, dat vinden wij zelf. “Maar wat doen jullie dan de hele dag?” Die vraag krijgen we vaak tijdens workshops en trainingen. Niet zo gek, want framing en nudging klinken voor velen spannend. “Zijn jullie dan echt de hele dag bezig met beïnvloeden?” Nee hoor, wees gerust! Wat we wél graag doen, is mensen helpen om helder en overtuigend te communiceren, zodat zij anderen net zo enthousiast kunnen maken over hun ideeën als zijzelf zijn. Het mooie is dat iedereen wel wat extra overtuigingskracht kan gebruiken, of het nou gaat om een nieuw beleidsplan of om een maatschappelijk thema op de kaart zetten.
Share by: